در دوره رژیم پهلوی کدام مطبوعات سرکوب شدند؟
تاریخ انتشار: ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۷۷۱۶۸
از مدیران نشریات و جراید انتظار می‌رفت که روشن‌بینی لازم را داشته باشند و بتوانند تشخیص دهند که کدام خبر یا مقاله موردپسند شاه است و باید چاپ شود و کدام یک او را ناراحت می‌سازد و باید نادیده انگاشته شود. در این بخش نگاهی به روش‌های سانسور جراید و مطبوعات در دوره پهلوی داریم.
تنبیه سردبیران جراید
«مطبوعات ایران نیز وضعی بی‌ثبات داشتند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
(کتاب گفت‌وگوهای من و شاه/ خاطرات محرمانه امیر اسدالله‌علم ص ۲۶)
توقیف ۲۰روزنامه در یک هفته
بعد از اینکه رضاشاه اعلام سلطنت کرد و حکومت پهلوی را تشکیل داد، روال قبلی برخوردش با مطبوعات را در پیش گرفت و این بار نیز بسیاری از روزنامه‌های مخالف با شدت بیشتری سرکوب یا مجبور به سکوت شدند؛ به‌طوری‌که به‌جرأت می‌توان گفت در این مقطع، هیچ اثری از مطبوعات مخالف یافت نمی‌شد. در شماره ۷۱روزنامه باختر در ۳۰مهر ۱۳۲۸نوشته شده «جراید، به‌دلیل افشاگری درخصوص فساد انتخابات، مکرر توقیف می‌شدند؛ چنان‌که در عرض یک هفته، بیش از ۲۰ روزنامه توقیف شد.» همچنین در مقاله‌ای که در پایگاه عبرت‌پژوهی منتشر شده، آمده: «سردار سپه از یک طرف نمی‌خواست ضدآزادی مطبوعات به‌ظاهر قدمی بردارد و از طرف دیگر، ناچار بود خود را از تعرض ارباب قلم نگاه دارد. این است که به دادن پول مختصر آنها را ساکت می‌کند و از نگارشات مخالف خود خودداری می‌کنند و، چون پول‌ها تمام شد، دوباره شروع می‌نمایند و ناچار می‌شد با تهدید‌های مستقیم و غیرمستقیم، آنها را ساکت و آرام نگاه دارد.»
(مقاله جایگاه مطبوعات در حکومت رضاشاه، پایگاه عبرت‌پژوهی تاریخی)
فشار ساواک بر چاپ و نشر
«در رژیم پهلوی، سانسور عمدتاً جهت‌گیری سیاسی داشت نه اخلاقی. کتاب، فیلم، روزنامه، رادیو و تلویزیون، همه تحت رژیم سانسور قرار داشتند. برای کتاب‌های ممنوعه لیستی تهیه کرده بودند که انتشار مجدد آنها امکان نداشت حتی نگهداری و خواندن آنها جرم محسوب می‌شد و قابل مجازات بود. اساساً تعدادی از زندانیان سیاسی فقط به همین دلیل محکومیت یافته بودند که یکی از کتب ممنوعه را در اختیار داشتند و یا آن را به دیگری به امانت داده بودند. در سال۱۳۴۹تعداد ۳۷۶۰عنوان کتاب منتشر شد. این رقم در سال۱۳۵۷به ۱۷۵۰عنوان رسید؛ یعنی ۲۰۰۰عنوان کمتر شد و این سیر نزولی همواره وجود داشت. کتاب‌هایی هم که منتشر می‌شد از لحاظ مسائل داخلی بی‌محتوا و غیرجذاب بود. مینو صمیمی از کارمندان دفتر مخصوص فرح در کتاب «پشت پرده تخت طاووس» درباره فشار ساواک بر مطبوعات نوشته: «مطبوعات داخل کشور تحت فشار ساواک از درج هرگونه خبر حوادث جاری در ایران خودداری می‌کردند.»
(سید جلال‌الدین مدنی، تاریخ سیاسی معاصر ایران، جلد۲، صص۱۷۹-۱۷۶)
اعتراف خارجی‌ها
در دوران پهلوی، خفقان به حدی زیاد بود که حتی مهم‌ترین هم‌پیمانان شاه هم مجبور به اعتراف در این باره می‌شدند؛ برای مثال در کتاب «خاطرات دو سفیر» نوشته ویلیام سولیوان آورده: «در دوران شاه، حداقل ۲۵هزار زندانی سیاسی در ایران وجود داشت.» «فرد هالیدی» دانشمند و نویسنده صاحب‌نظر در امور خاورمیانه و ایران در کتاب «دیکتاتوری و توسعه سرمایه‌داری در ایران» تعداد زندانیان سیاسی در ایران را در سال ۱۳۵۴ (۱۹۷۵م) بین ۲۵ تا ۱۰۰هزار نفر اعلام می‌کند و در گزارشی می‌نویسد: «کارنامه هیچ کشوری در جهان سیاه‌تر از کارنامه ایران در زمینه حقوق بشر نیست... جلادان ساواک افزون بر شوک الکتریکی و ضرب و شتم مخالفان، از انواع وحشی‌گری‌ها استفاده می‌کردند؛ ازجمله فروبردن بطری‌های شکسته در نشیمنگاه، آویختن وزنه بر بیضه‌ها، پوشاندن کلاهخود‌های ویژه، مورد تجاوز جنسی قراردادن زندانیان و تجاوز به زنان و دختران فرد دستگیرشده در مقابل چشم وی برای گرفتن اعتراف.
(کتاب دیکتاتوری و توسعه سرمایه‌داری در ایران نوشته فرد هالیدی، ص۹۲)
کاندیدا‌های سفارشی
در کتاب «عصر پهلوی» به روایت اسناد آمده: «در عمل و در آنجا که مردم باید در تعیین نمایندگان مجلس شورای ملی یا مجلس سنا و یا شوراها مشارکت داشته باشند، هم پهلوی اول و هم پهلوی دوم دخالت‌های مستقیم به عمل می‌آورند. به‌طور مثال رضاخان در سال ۱۳۰۲، در مقام فرماندهی کل قشون، در تلگرافی به والی ایالت فارس دستور داد: ایالت جمیله فارس در تعقیب تلگراف سابق مقتضی است قدغن فرمایید که در انتخاب نوبخت از بوشهر مساعدت نشود. حکمت هم که جزو کاندیدا‌های شهر شیراز است، از جهرم بفرمایید بشود. راجع به ضیاء‌الواعظین بایستی هرطور است، اقدامی بفرمایید که از انتخاب مشارالیه جلوگیری به عمل بیاید.»
منبع: همشهری آنلاین
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردیمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: رژیم پهلوی مطبوعات
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۷۷۱۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
واکاوی ابعاد جهش تولید با مشارکت مردم در «نقش ما» منتشر شد
کتاب «نقش ما» به قلم «امیرحسین طالب علی» با موضوع واکاوی جهش تولید با مشارکت مردم و با هدف آشنایی عموم مردم با این مقوله حیاتی که امسال مورد تاکید مقام معظم رهبری است؛ نوشته شده که نویسنده آن تلاش کرده به صورت چکیده و با زبانی ساده به بررسی مفهوم جهش تولید در حوزه‌های مختلف، نقش مردم در پیشبرد آن و راهکار‌ها و راهبرد‌های مختلف برای افزایش جهش تولید در کشور بپردازد.
این کتاب شامل پنج فصل با موضوعاتی همچون مفهوم جهش تولید با مشارکت مردم، اهمیت جهش تولید در توسعه اقتصادی کشور، تحولات اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر جهش تولید، فرصت‌ها و چالش‌های جهش تولید در ایران و نقش مناطق ویژه اقتصادی ایران در جهش تولید در ۸۰ صفحه نوشته و به همت منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان به چاپ رسیده است.
طالب علی از خبرنگاران و فعالان رسانه با سابقه است که سابقه فعالیت در خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مختلف از جمله خبرگزاری مهر و همچنین صاحب امتیاز و مدیر مسؤولی ماهنامه فرهنگی اجتماعی کریمه را در سوابق کاری خود دارد.
باشگاه خبرنگاران جوان قم قم
بازدید رییسی از کارخانه ایران خودرو دیزل